Zápolya. Onder dezen naam vermelden wij:
Stephanus Zápolya, woiwode van Siebenbürgen, veldheer van Matthias Corvinus, koning van Hongarije. Hij werd na de verovering van Oostenrijk, waartoe hij niet weinig had bijgedragen, stadhouder van dit gewest. Na ’s Konings dood (1490) bevorderde hij de verkiezing van Ladislaus VII uit het Huis der Jagellonen en ondersteunde hem tegen diens broeder Albert. Hij had juist een leger bijeenverzameld, om tegen de Turken te velde te trekken, toen hij in Januarij 1499 plotselijk overleed.
Johan Zápolya, koning van Hongarije en een zoon van den voorgaande. Hij werd geboren in 1487 en zag zich in 1520 door koning Ladislaus tot woiwode van Siebenbürgen benoemd, waarna hij in 1512 met verregaande gestrengheid den opstand der boeren onder Georg Dosa dempte. Toen Soliman I in 1526 Hongarije met den oorlog teisterde, bragt Zapolya wel is waar een aanzienlijk leger bijeen, maar was oorzaak van de nederlaag bij Mohacs, waarbij Lodewijk II sneuvelde, en deed zich daarna den 10de° November 1526 door een gedeelte van den adel tot koning kiezen, in strijd met de regten van aartshertog Ferdinand. Hij moest echter bij Tokay en in 1528 bij Zzina het onderspit delven en de wijk nemen naar Polen. Zijne aanhangers behaalden evenwel de overwinning bij Patak, en hij zelf veroverde daarop Ofen met de hulp van Soliman. Deze laatste verhief hem aldaar tot koning van Hongarije onder de souvereiniteit der Turken.
De oorlog werd vervolgens met afwisselenden voorspoed voortgezet. Toen een togt van Soliman naar Oostenrijk in 1532 vóór Güns schipbreuk leed, zoodat Zápolya aan zijn lot werd overgelaten, sloot deze in Januarij 1533 voor den tijd van een jaar met Ferdinand een wapenstilstand, die echter meermalen verlengd werd, totdat den 24sten Februarij 1538 te Groszwardein de vrede tot stand kwam. Zápolya behield den titel van Koning van Hongarije en het bezit des lands tot aan de Theisz, alsmede dat van Siebenbürgen, en zoo hij een zoon had, zou deze het gebied van Zips als hertogdom erlangen. Daarentegen zou na zijn overlijden Ferdinand geheel Hongarije verkrijgen. Zápolya trad in 1539 in het huwelijk met Isabella, eene dochter van Siegmund, koning van Polen, overleed den 22sten Julij 1540 te Mühlenbach bij Stuhlweiszenburg, en liet een zoon na, Johan Siegmund genaamd.
