Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Zamojski

betekenis & definitie

Zamojski of Zamoyski. Onder dezen naam vermelden wij:

Jan Zamojski, een Poolsch staatsman, geboren den lsten April 1541 in het palatinaat Thela (Kulm). Hij studeerde in de regten te Parijs, Strastsburg en Padua, trad onder Stanislaus Augustus in Poolsche staatsdienst en had grooten invloed op de verkiezing van Hendrik van Valois tot koning van Polen, alsmede later op die van Stephanus Báthori, onder wien hij tot groot-kanselier en in 1580 tot opperveldheer van de Kroon bevorderd werd en voorspoedig streed tegen de Russen. bij de verkiezing van een Koning na den dood van Stephanus (1586) had hij zich gemakkelijk op den troon kunnen plaatsen, maar hij bezorgde liever de kroon aan Siegmund III. Hij dreef den mededinger van dezen, Maximiliaan van Oostenrijk, over de grenzen, nam hem in 1588 bij Pitschen gevangen en streed daarna met goed gevolg tegen de Turken en Kozakken. Tevens begunstigde hij kunsten en wetenschappen, schreef onderscheidene Latijnsche verhandelingen en stichtte in 1594 eene académie in de door hem opgebouwde stad Zamosc, waar hij den 3den Junij 1605 overleed.

Andréas, graaf Zamojski, een van de opperhoofden der Poolsche uitgewekenen. Hij werd geboren den 2den April 1800, ontving zijne opvoeding in Zwitserland, trad daarop in zijn Vaderland in staatsdienst, waar hij aanzienlijke betrekkingen bekleedde, en stond bij het uitbarsten van den opstand van 1830 aan het hoofd van het departement van Handel en Landbouw. Hij schaarde zich aan de zijde van den opstand, vertrok als gevolmagtigde van het Voorloopig Bewind naar Weenen, waar hij echter zijn doel niet bereikte, keerde na het dempen van den opstand naar Polen terug en beijverde zich, aldaar werkzaam te wezen tot heil zijner landgenooten. Op zijne goederen bevorderde hij de vrijmaking der landbouwers, deed scholen verrijzen, stichtte eene crediet-instelling voor den landbouw, alsmede onderscheidene handelsvereenigingen en bragt eene geregelde stoombootdienst op de Weichsel tot stand. In 1856 maakte hij een begin met de uitgave van de „Jaarboeken voor den landbouw”, die een groot landbouwgenootschap deden ontstaan, dat op staatkundig gebied zooveel invloed erlangde, dat het door de regéring ontbonden werd. Zamojski verwierf langs dien weg de algemeene volksgunst,maar maakte zich tevens verdacht bij het Russisch bewind, zoodat hij het beter oordeelde naar Parijs te verhuizen, waar hij als een der opperhoofden van de Poolsche uitgewekenen werkzaam was en den llden Januarij 1868 overleed.

< >