De stichter van het naar hem genoemd muséum te Keulen, aldaar geboren den 26sten Julij 1748, was de zoon vaneen bemiddelden kleermaker en onderscheidde zich reeds vroeg door zijn aanleg voor de beoefening van kunst en wetenschap. Hij studeerde in de godgeleerdheid, ontving in 1773 de priesterwijding en werd lid van de philosophische faculteit aan de universiteit te Keulen en in 1786 hoogleeraar in de natuurlijke historie enz. en directeur van den botanischen tuin, alsmede doctor in de geneeskunde en in de wijsbegeerte. Steeds nam hij elke gelegenheid te baat om zijne reeds aanzienlijke verzamelingen van oudheden en van voorwerpen uit de natuur uit te breiden.
In 1794 werd hij rector der universiteit, maar legde eerlang dit ambt neder, omdat hij den van de priesters gevorderden eed niet wilde afleggen. Na het opheffen der universiteit werd hij in 1799 hoogleeraar in de geschiedenis en fraaije letteren aan de centraalschool en maakte zich als munt- en penningkundige bekend door zijne „Beschreibung der Münzsammlung des Domherrn von Merle”. Voorts leverde hij: „Sammlung von Beiträgen zur Geschichte der Stadt Köln” en zond van 1799—1804 het „Tasschenbuch der Ubier” in het licht. Met gevaar van zijn leven redde hij tijdens de Fransche overheersching de beschilderde glazen van den Dom, terwijl men reeds besloten had die weg te nemen. In 1802 nam hij deel aan de kerkelijke organisatie in zijne geboortestad en in 1804 werd hem de proostdij, een gebouw van het Domkapittel, voor levenslang ten gebruike afgestaan.
In 1812 ondernam hij eene wetenschappelijke reis naar Parijs, en toen hij in 1818 van eene gevaarlijke ziekte herstelde, vermaakte hij aan de stad Keulen zijne kostbare verzameling van zeldzaamheden. Het jaargeld, hem door de stad toegekend, gebruikte hij tot aankoop van Romeinsche oudheden. Ook van den Koning van Pruissen ontving hij een jaargeld en overleed den 18den Maart 1824. Het naar hem en naar Richarz genoemde muséum behoort nog altijd tot de merkwaardigheden van Keulen.
