Symmetrie is de evenredigheid of de overeenstemming bij de rangschikking der deelen van een geheel met betrekking tot maat en getal. Zij openbaart zich vooral daarin, dat men het geheel in twee overeenkomstige helften verdeelen kan. Men vindt haar in de onbewerktuigde natuur in de kristallen, in het plantenrijk inzonderheid in de bloemen en vruchten, en in het dierenrijk in de ligchamen der dieren. Tot het waarnemen der symmetrie dient men een bepaald oogpunt te kiezen.
Intusschen is gestrenge symmetrie geenszins bij alle kunstgewrochten aan te bevelen, daar zij vaak aanleiding zou geven tot stijfheid, gedwongenheid en onnatuurlijkheid, vooral bij het vormen van groepen in de schilderkunst en plastiek en bij het rangschikken van schouwburgtooneelen. Het meest komt zij te pas in de bouwkunde, daar gebrek aan symmetrie in een gebouw gewoonlijk een onaangenamen indruk maakt. Uit den aanleg van tuinen, waarbij zij in de dagen van Lenôtre heerschappij voerde, is zij thans verdwenen. — In de wiskunde is symmetrie de onderlinge overeenkomst der deelen van een geheel. Alle cirkels, ellipsen, parabolen en hyperbolen, alle gelijkzijdige drie- en vierhoeken enz. zijn symmetrisch gevormd. Symmetrische functiën van verschillende onbepaalde grootheden, bijv. a, b en c, zijn algebraische uitdrukkingen, waarin die grootheden alle op gelijke wijze voorkomen, zoodat men ze naar willekeur met elkander verwisselen kan, zonder dat daardoor de waarde der uitdrukking verandert.
