Nicomedia, de hoofdstad van Bithynië, aan den noordoostelijken hoek van de Golf van Ismid 264 jaren vóór den aanvang onzer tijdrekening door Nicomedes I gesticht, ontwikkelde zich weldra tot een hoogen trap van welvaart. De Romeinsche Keizers, zooals Diocletianus en Constantinus, hielden er dikwijls hun verblijf. Meer dan eenmaal werd zij door eene aardbeving verwoest, maar telkens weder opgebouwd.
Zij is de geboorteplaats van den schrijver Arrianus en de stad, waar Hannibal zich door vergif om het leven bragt. Constantijn de Groote overleed in hare nabijheid, doch thans vindt men slechts eenige bouwvallen van het oude Nicomedia in den omtrek van het hedendaagsche Ismid.
