Croup is in het algemeen de naam van ontstekingen, die door afscheiding een taai schijnvlies (pseudomembraan) vormen, en in meer bepaalde beteekenis zoodanige ontsteking van het strottenhoofd en van de luchtpijp. Deze gevaarlijke ongesteldheid komt gewoonlijk voor bij kinderen tot aan hun 7de, zelden van hun 7de tot hun 12de levensjaar, en heerscht het meest in vochtige, koude streken bij het waaijen van kille noordelijke en oostelijke winden, zoowel op lage kustvlakten als in het gebergte van den Harz en van Zwitserland. Zonder spoedige en doelmatige hulp bij den aanvang dezer ziekte, heeft zij meestal een doodelijken afloop.
De ontsteking openbaart zich het eerst door sluipkoortsen en door heeschheid, en kort daarna door een belemmerde, piepende ademhaling en door een hoest, waarvan het geluid op het blaffen van een hond gelijkt. De ongesteldheid neemt snel toe, daar de afscheiding in het strottenhoofd en in de luchtpijp tot vliezen verstijft, die de ademhalingswegen verstoppen en den kleinen lijder met verstikking bedreigen. Vaak worden bij het hoesten buisvormige brokken van dat vlies uitgeworpen, en hierdoor ontstaat veelal eene tijdelijke verligting, die op eene verraderlijke wijze met beterschap vleit. Daar de kinderen na de aanvallen van benaauwdheid tusschenpoozen hebben, waarin zij als naar gewoonte eten, drinken en spelen, verzuimen onkundigen wel eens, den raad van een arts zoo spoedig mogelijk in te roepen. Toch kan in den aanvang — en ook dan alleen — óf door braakmiddelen, om het vlies los te werken, óf door bloed-aftapping, het zij door lating of door bloedzuigers, om de vliesvormende afscheiding weg te nemen, óf door afleidende middelen, koude omslagen om den hals, het gebruik van calomel enz., veel gedaan worden, om het doodsgevaar af te wenden.
Eenige jaren geleden heeft dr. Küchenmeister te Dresden in een door hem geredigeerd tijdschrift medegedeeld, dat men in kalkwater een radicaal middel bezit tegen croup, daar het gevormde vlies zich in weinige minuten volkomen daarin oplost. Men dient dat middel toe door een inhalatie-toestel, die den lijder gelegenheid geeft, om het kalkwater in zeer fijn verdeelden toestand tegelijk met de lucht in te ademen. Zulk een toestel is voor weinig geld te bekomen, en men heeft niet opgemerkt, dat het kalkwater eene schadelijke werking had op het slijmvlies. Men heeft, als uiterste middel, ook wel de toevlugt genomen tot de tracheotomie of tot het openen van de luchtpijp, om den lijder door aanvoer van lucht naar de longen voor verstikking te bewaren, totdat de natuurlijke luchtwegen weder bruikbaar waren.
Er vertoont zich ook wel eens valsche croup of pseudo-croup, die door leeken voor croup gehouden wordt, doch niets anders is als eene catharrale aandoening van het slijmvlies van de keel. Daarbij wordt wel eene belemmerde ademhaling, doch in den regel geene koorts waargenomen. Doorgaans zijn laauwe dranken voldoende, om deze ongesteldheid te doen wijken.
