Bonga (Johan van) of Jan Bonga, Bungha, Bonningha, Boenga of Buma, een dapper strijder voor de onafhankelijkheid dezer landen gedurende den 80-jarigen oorlog, was in 1560 grietman van Wonseradeel. Hij was onderteekenaar van het Verbond der Edelen, en wij vinden zijn naam als balling in twee plakkaten. In 1567 liet hij zijne betrekking varen en trad in de krijgsdienst, streed bij Heiligerlee en redde bij Jemmingen het leven door over de Eems te zwemmen.
Vervolgens was hij waarschijnlijk tegenwoordig bij de inneming van den Briel. Een aanslag op Dokkum mislukte en hij moest naar Enkhuizen de wijk nemen, vanwaar hij in 1572 met Tiete Hettinga en Aedo Gabbema naar Sneek trok, waar hij met gejuich werd ingehaald. Terstond sloeg hij met 300 man het beleg voor Bolsward, dat hij, geholpen door de Oranje-gezinden en door de soldaten van Dirk van Bronkhorst, weldra veroverde, waarna er de eerste Hervormde predicatie gehouden werd door Johannes Jansonius. Wederom zocht hij zich van Dokkum, dat reeds voor Oranje genomen was, te verzekeren en dreef de aftrekkende Walen van Robles op de vlugt. Later hield hij op bevel van Rennenberg Bolsward bezet en bleef getrouw aan de Staten, toen laatstgenoemde afvallig werd, terwijl hij daarna mede zorgde, dat de blokhuizen, stinsen en kasteelen, de schuilhoeken der Spaansche dwingelandij, werden vernield.
Toen de Schans “de Opslag” bij Delfzijl in 1580 door Rennenberg belegerd was, zond men hem derwaarts met mondbehoeften voor de belegerden, maar hij kwam te laat. Met de voorhoede van Hohenlo trok hij op ter belegering van Groningen en kwam in bezetting in de schans te Aduarderzijl. Den 16den Augustus 1580 werd hij er aangevallen door het krijgsvolk van Rennenberg, en een dergelijke aanval, den volgenden dag herhaald, bragt hem in groot gevaar. Wegens gebrek aan kruid en lood, door zijne manschappen verlaten en zwaar gewond, ontkwam hij ter naauwernood aan zijne vijanden. Men bragt hem naar Leeuwarden, waar hij na eene pijnlijke sukkeling zijn veelbewogen leven eindigde.
