Watersport A-Z

Kramer en de Bruin (1971)

Gepubliceerd op 01-05-2019

Getij

betekenis & definitie

Getij - de periodieke verandering van de waterstand en de daarmee gepaard gaande bewegingen van het zeewater, veroorzaakt door de aantrekkingskracht die maan en zon op de aarde uitoefenen. Men onderscheidt de horizontale getijbewegingen, de getijstroom, en de verticale.

Waar de maan recht boven de aarde staat trekt hij het water naar zich toe; het waterniveau rijst (vloed) tot de hoogste stand bereikt is: hoogwater. Door verschillende oorzaken ontstaat ook aan de andere zijde van de aarde een niveauverhoging. Dat water wordt uit het aangrenzende gebied weggezogen, zodat het waterniveau daar zakt (eb) tot de laagste stand bereikt is: laagwater. Door de draaiing van de aarde om zijn eigen as in 24 uur en de beweging van de maan rond de aarde, loopt deze getijbeweging in ruim 24 uur de aardbol rond. In die tijd wordt het dan tweemaal hoogwater en laagwater: een dubbeldaags getij. In verschillende streken komt, door andere invloeden, een enkeldaags getij voor, b.v. in de Javazee en langs de kust van IndoChina.

De aantrekkingskracht van de zon heeft een soortgelijke invloed als die van de maan, doch veel zwakker. Staan zon, maan en aarde in elkaars verlengde, dan versterkt de zon de invloed van de maan. Wij krijgen dan springtij met een heel groot niveauverschil tussen hoogwaterspring en laagwaterspring. Staan de verbindingslijnen van aarde naar zon en maan ongeveer loodrecht op elkaar, dan werken zij elkaar tegen. Het verval het niveauverschil tussen hoog- en laagwater is nu minimaal; dit heet doodtij.

Het springtij treedt niet precies bij nieuwe of volle maan op, maar enige tijd later. Het tijdstip tussen nieuwe- of volle maan en springtij, de leeftijd van het getij, is voor de Nederlandse kust gemiddeld 2 1/4 dagen. Het tijdsverloop tussen twee springtijden is 143/4 dagen. Gegevens over de tijdstippen van hoog- en laagwater zijn voor Nederland te vinden in de Getijtafels voor Nederland. → Getijtafel.

< >