Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Initialen

betekenis & definitie

is afgeleid van het Latijnse woord initium (begin). Initialen zijn beginletters.

Wanneer je tegenwoordig zakdoeken, postpapier, een damestasje koopt, dan kan dit alles met de initialen van den eigenaar of eigenares zijn versierd. Dit zijn dan de beginletters van den naam.Meestal heeft initialen de bizondere betekenis van versierde beginletters. Zij worden dan ook in het bizonder gebruikt voor de kunstig uitgevoerde, rijk versierde beginletters in oude handschriften. In heel oude tijden onderscheidden zich de beginletters van de bladzijde of de kolom in niets van de andere letters, maar langzamerhand werden ze iets groter gemaakt en nog later werden ze gekleurd. Het alleroudste handschrift met gekleurde initialen aan het begin van iedere bladzijde is een handschriftuitgave van den Romeinsen dichter Virgilius uit de 4e eeuw na Chr. Het wordt gedeeltelijk in ’t Vaticaan, gedeeltelijk te Berlijn bewaard.
In de Middeleeuwen werden de initialen op allerlei manieren versierd, met krullen, bloemetjes enz. Die versieringen werden meestal in rode menie (Lat.: minium) uitgevoerd, vandaar de naam miniaturen, die eerst alleen voor de rode versieringen gebruikt werd en later overging op de in velerlei kleuren, met de fijnste tekeningen versierde beginletters — zie ook: Miniaturen— en andere verluchtingen van de handschriften.
Van die rode beginletters der handschriften (rood = ruber) is ook ons woord rubriek afgeleid. Ieder nieuw gedeelte of rubriek begon n.l. met een rode letter.
Heel beroemd zijn de initialen, die in de vroege Middeleeuwen door Ierse monniken werden vervaardigd. Na de uitvinding van de drukkunst werden de initialen uitgespaard en daarna met de hand ingevuld; later werden ze in hout gesneden, met de bladzij mee gedrukt en vervolgens gekleurd.

< >