Het kleinst waterhoen is - zoals de naam al zegt - de kleinste ral van Europa. De vogel is een zeldzame broedvogel en wordt zelden gezien; wordt meestal ontdekt door de kenmerkende roep: een kikkerachtige, lange ratel.
Geluid
Zang een harde droge ratel van 1-3 seconden, elke 2 seconden herhaald, vaak zacht maar toch van een grote afstand te horen. Roep (van vrouwtje) een scherpe "wrèèh".
Leefgebied
Natte moerasvegetaties met lage, smalbladige moerasplanten zoals zeggen, russen en biezen, bij een waterdiepte van niet meer dan 30 cm. Oevers van meren en rivieren, soms bij vennen. Belangrijk is een brede gordel van geschikte plantengroei. Broedt ook in nat grasland, in soms hele kleine gebiedjes. Ook in verlande sloten. Leefgebied lijkt op dat van porseleinhoen, maar zit in nog kleinere gebiedjes en slootjes.