Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Reilt

betekenis & definitie

Het werkwoord reilen bestaat niet. De vorm: reilt komt alleen voor in de uitdrukking: zoals het reilt en zeilt, dat wil zeggen: zoals iets zich vertoont in zijn verschillende toestanden, met zijn deugden en gebreken.

Eigenlijk zegt men het van een schip en oorspronkelijk was de zegswijze: zoals het schip voor anker ligt te rijden en zoals het zeilt. Later begreep men het werkwoord rijden in dit verband niet meer en toen openbaarde zich de neiging er een rijmende uitdrukking van te maken. Dat die behoefte sterk is, blijkt uit tientallen spreekwoorden: borgen baart zorgen, gissen doet missen, wie goed doet goed ontmoet, oud mal gaat bovenal, elk huis heeft zijn kruis, boontje komt om zijn loontje, oost west thuis best, zo gewonnen zo geronnen, heden groot morgen dood en vele andere, waarin een schat van volkswijsheid is verborgen. Zo is ook de vorm reilt ontstaan uit rijmzucht.

< >