Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 06-11-2024

FORCEREN

betekenis & definitie

(Fr.: repousser; Du.: drücken; Eng.: spinning), spaanloze omvormtechniek waarbij ronde schijven plaatmateriaal tot holle omwentelingslichamen worden vervormd door het met een forceergereedschap tegen een draaiende vorm te drukken, zonder dat daarbij gewilde wanddiktevermindering optreedt.

Dit in tegenstelling tot vloeidraaien waarbij opzettelijk de wanddikte verminderd wordt. Het vormen of omvormen dat bij forceren plaatsvindt bestaat in feite uit roterend, voortschrijdend buigen. Tijdens het forceren wordt een omwentelingslichaam gevormd waarvan het materiaal bij het buigen in twee loodrecht op elkaar staande richtingen wordt gerekt en gestuikt (bij het buigen of rondzetten van plaat vindt dit rekken en stuiken slechts in één richting plaats).Forceren beperkt zich niet alleen tot de produktie van huishoudelijke voorwerpen (o.a. borden, schalen, potten, bekers en alle daarop gelijkende werkstukken), ook tankbodems, ketelfronten, venturibuizen, mengtrechters en veel vitale onderdelen van constructies voor lucht- en ruimtevaart worden geforceerd.

Werkstukken met kleine afmetingen worden op een forceerbank met behulp van handgereedschappen (forceerstaal, leunspaan) geforceerd. Bij grotere afmetingen (vooral als het materiaal dik is) wordt de combinatie van rol en schaar gebruikt. Deze gereedschappen worden weliswaar nog door krachtuitoefening met de hand bediend, maar behoren toch al meer tot de forceerbank. Bij het forceren met een kruissupport is de forceerbank erop ingericht dat het forceergereedschap door het draaien van een tweetal handwielen de verlangde baan ten opzichte van het werkstuk aflegt. Met behulp van een speciale inrichting is het daarbij ook mogelijk ovale of ellipsvormige werkstukken te maken zoals wasbakken of waskuipen.

Voor het leveren van grote omvormkrachten bij het forceren van werkstukken met dikke wanden of van staal met een hoge vloeigrens maakt men gebruik van hydraulisch aangedreven forceerbanken. De omvormkrachten die hierbij nodig zijn kan men aanzienlijk verminderen door het werkstuk tijdens het forceren te verhitten (warmforceren).

Recent is de ontwikkeling van forceerautomaten.

< >