Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-01-2025

CHROMATEREN

betekenis & definitie

(Fr.: chromer; Du.: chromati(si)eren; Eng.: to chromate), een bewerking waarbij op een metaaloppervlak een chromaatlaag als conversielaag wordt aangebracht; chromateren in dunnere lagen heet passiveren.

Chromateren vindt vooral toepassing op aluminium, zink, cadmium en magnesium; in geringere mate op koper, messing en zilver. De badvloeistof voor het verkrijgen van conversielagen bevat een agressief bestanddeel om het metaal aan te tasten en een laagvormend bestanddeel om met de metaalionen de chromaatlaag te vormen.

Op aluminium vormen de corrosiewerende (giftig door zeswaardig chroom) goudgele chromaatfluoridelagen een goede ondergrond voor lakbedekkingen. Voorbewerking van het aluminium, voornamelijk ontvetten en beitsen, is noodzakelijk. De weinig giftige, groene chroomfosfaatlagen bevatten driewaardig chroom. Zij worden in dunne lagen gebruikt o.a. als ondergrond voor bliklakken in aluminium conservenblikken, en verder voor aluminium in de architectuur, soms ook zonder lakbedekking.

De chromaatlagen op zink en cadmium worden als passiveringslagen vooral op galvanisch aangebrachte zink- en cadmiumlagen gebruikt. Men onderscheidt zeer dunne kleurloze, iets dikkere blauw-iriserende, goudgeel-iriserende en olijfgroene lagen, als camouflagekleur veelal olivedrab genoemd. Al deze lagen worden verkregen door onderdompeling in zuurhoudende chromaatbaden.

De chromaatlagen op magnesium zijn belangrijk, omdat het metaal zo onedel is dat het al tijdens de bewerking gaat corroderen. Men kent zeer eenvoudige en zeer gecompliceerde systemen voor tijdelijke bescherming, waarvan vele zijn ontwikkeld door Dow Chemical Corp. en dan ook vaak worden aangeduid als Dow 7, Dow 17 enz.

Het passiveren van koper en messing heeft vooral ten doel deze metalen bestand te maken tegen inwerking van lucht en van vingerafdrukken.

Bij het passiveren van zilver in chromaatbaden wordt het metaaloppervlak vrijwel niet omgezet. Voor zilver dat daarna nog moet worden gesoldeerd voor elektrische en elektronische apparaten zijn speciale chromateerbewerkingen ontwikkeld. De soldeerbaarheid van onbeschermd zilver loopt aan de lucht terug door vorming van een dunne sulfidelaag.

< >