Synoniem van reden

reden - feit dat ten grondslag ligt of heet te liggen aan een bepaalde handeling of emotie. Synoniemen: grond en, in formele stijl, ratio. Een reden waarom iemand iets al dan niet doet of zegt, heet beweegreden, beweeggrond, drijfveer, motief, argument, overweging, prikkel of motivatie. Een bijgedachte is een extra beweegreden. Een excuus of verontschuldiging gebruikt men om zich aan een toezegging of verplichting te onttrekken. Voorwendsels (zie aldaar) worden ten onrechte als reden voor iets aangevoerd. Aan een wettelijke bepaling en dergelijke ligt een ratio, rechtsgrond of rechtstitel ten grondslag. Waarom gaat vergezeld van het bepalend lidwoord: 'het waarom van de zaak is me duister'.

Zie: argument; behoefte; oorzaak; voorwendsel.

Dat wat eene handeling doet plaats hebben. De grond is datgene, waarop iéts anders rust; oorzaak is de zaak, waaruit iets anders voorkomt. De oorzaak wordt als zelf handelend gedacht; zij geeft dus het antwoord op de vraag waardoor, terwijl de reden het antwoord op de vraag waarom geeft. De uiterlijke omstandigheid, die ge¬legenheid tot iets geeft maar niet de handeling veroorzaakt, noemt men de aanleiding; zie aldaar. Drijfveer ziet op innerlijke aandrift, beweegreden evenals reden op verstandelijk overleg, dat iemand doet handelen. Onze hartstochten kunnen de drijfveeren onzer handelingen zijn, nooit hare beweegreden. Drangreden is eene sterke beweegreden. De oorzaken van dien oorlog waren etc. De reden van de weigering des konings.

reden - zelfstandig naamwoord
uitspraak: re-den

1. waardoor het komt
♢ om organisatorische redenen is de wedstrijd afgelast
2. waarom je het doet of vindt
♢ vertel eens wat jouw redenen zijn

Algemene uitdrukkingen:
1. bijwoordelijke bepaling van reden
[waarin je aangeeft waardoor het komt of waarom je het doet, bijv.: 'vanwege de regen' ging het niet door]
Zelfstandig naamwoord: re-den
de reden
de redenen

Synoniemen
argument, grond, motief, oorzaak, overweging

Tegenstellingen
consequentie, gevolg, invloed