In Noord- en Oost-Frankrijk komt Saint Nicolas met zijn knecht Père Fouettard (‘Vader Geselaar’). Hij komt binnen tijdens een carnavaleske intocht, waaraan ook reuzenpoppen meedoen. Volgens Cuny werd met deze figuur gedoeld op keizer Karel V. Er is een dagboekfragment bekend uit 1589 van een graanhandelaar uit Metz: ‘Tot 1552 kwam Sint-Nicolaas altijd op 6 december in z’n eentje naar de stad Metz om de kinderen speelgoed en lekkers te brengen.
In 1552 belegerde keizer Karel V deze stad, die toen onder Frans bewind viel. De inwoners van Metz riepen de koning van Frankrijk te hulp, want de strijd was hard en lang. Om hun stadgenoten moed in te spreken hadden leden van het leerlooiersgilde een grotesk personage bedacht en gemaakt, gewapend met een grote roe. Daarmee achtervolgde men de jeugd door de straten van Metz.
Dit personage moest keizer Karel V voorstellen, die door de Metzenaren natuurlijk als een tiran werd beschouwd.In het jaar daarna werd de stad bevrijd. Om dat te vieren lieten de leerlooiers het angstaanjagende personage weer door de stad gaan. Deze rondgang viel toevallig min of meer samen met die van Sint-Nicolaas. In de jaren daarop werd het de gewoonte dat Sint-Nicolaas de brave kinderen beloonde en het groteske personage de stoute kinderen met een roe op de billen sloeg. Later vergaten de Metzenaren dat deze figuur Karel V voorstelde en spraken ze over de metgezel van Sint-Nicolaas als over “Le Père Fouettard”.’ Kinderen zetten net als bij ons hun schoen met wortel en hooi voor het paard.
Bij zuigelingen die buikpijn hebben, spreekt men van mal Saint Nicolas. De peetoom en peettante ‘meten’ de buik met een draad. Deze draad leggen ze bij een Nicolaasbeeld in de kerk van Gosné om de hals of op de voeten (Ile-et-Vilaine). De ziekte wordt dan ‘overgedragen’ en het kind geneest.
→ Goedheiligman → Legende van → Saint-Nicolas-de-Port Booy, 2003.
