De uitdrukking het is daar niet pluis ‘niet in orde’ houdt verband met het werkwoord pluizen ‘plukken’. Pluis - een bijvoeglijk naamwoord - moet oorspronkelijk de betekenis van een voltooid deelwoord hebben gehad, met als grondbetekenis ‘geplukt, ergens van ontdaan’. Het is een van die merkwaardige woorden die je alleen in ontkennende of vragende zinnen kunt gebruiken: ‘het is daar niet pluis’, ‘is het daar wel pluis?’.
Datgene wat door het pluizen weggehaald is, kon oorspronkelijk zowel iets goeds als iets slechts zijn. Om met het ‘slechte’ te beginnen: in het Fries bestaat er een oude uitdrukking hy is net al to plús, wat wil zeggen: ‘hij is niet vrij van ongedierte’. Maar al die pluizerij kan ook tot gevolg hebben dat je iets góéds kwijtraakt. Dit blijkt uit de Vlaamse uitdrukking hij is pluis ‘hij heeft in het spel alles verloren’.
