Ergens van verschoond blijven

betekenis & definitie

De (nu verdwenen) ‘oerbetekenis’ van verschonen was: ‘mooier, zuiverder laten worden’. Het grondwoord schoon ‘mooi’ is er nog goed in te herkennen. In het verlengde daarvan ontstond er een nieuwe betekenis, namelijk die van ‘sparen, ontzien’. ‘Sou ’t ongheluck hem altijt verschoonen’, luidt een retorische vraag in een toneelstuk (1613) van Samuel Coster. De derde fase trad in toen verschonen gezelschap kreeg van het woordje van. Iemand van een plicht of last verschonen betekende ‘hem ervan vrijstellen’. En ten slotte ontstond de uitdrukking zoals we haar nu kennen, met een versteend voltooid deelwoord - en met een iets andere betekenis: ergens geen last van ondervinden. We willen bijvoorbeeld verschoond blijven van reclamemateriaal of geluidsoverlast.