Willem Bastiaan Tholen geb. Amsterdam 13 februari 1860, overl. Den Haag 5 december 1931.
Woonde en werkte in Kampen 1864-1876, Amsterdam 1876-1877, Delft 1877-1878, Gouda 1878-1879, Brussel 1879-1880, Kampen 18801885, Spankeren bij Dieren 1886, Rijswijk (Z.H.) 1886-1887, daarna in Den Haag. Maakte ’s zomers veel tochten met zijn lemmer-aak op de plassen in Zuid- en Noord-Holland en in de omgeving van Kampen.
Leerling van J. D. Belmer (Kampen), van de Rijksakademie te Amsterdam (1876-1877) o.l.v. A. Allebé (behaalde akte M.O. tekenen), daarna lessen op de Polytechnische School te Delft (1877-1888) o.l.v. A. Ie Comte (behaalde akte M.O. rechtlijnig tekenen), en van P. J. C. Gabriël te Brussel 1879-1880; heeft later veel met hem samengewerkt. Begon met het geven van tekenlessen (te Gouda 1878-1879 en Kampen 1880-1885), daarna geheel en al kunstschilder.
Schilderde, aquarelleerde, tekende, etste en lithografeerde landschappen, bosgezichten, stads- en dorpsgezichten en veel watergezichten (plassen, meren, de Zuiderzee) met boten, ook figuren en portretten. Behaalde met zijn werken op veel exposities de hoogste onderscheidingen. Was o.m. lid van ‘Pulchri Studio’ in Den Haag. Gaf les aan P. Amtzenius, P. ten Cate, F. A. Mooij, G. F. van Schagen, B. W. Weyers; raadgevingen aan G. G. Schenck, A. Segaar, C. Vreedenburgh, E. Ydema.
Tentoonstellingen Amsterdam, Den Haag. Rotterdam enz. 1881-1903: uitgeveende plas; het Noorddiep bij het Kampereiland; turftrekkers: dorpsgezichten; na zonsondergang (aquarel); een schuitje in het water: het kerkje te Spankeren; omgeving van Voorburg: moestuin; bosrand; in de Scheveningse Bosjes; kinderkopje; voorjaar; strandgezicht; vijver in het Haagse Bos; tekenavond: bij Scheveningen; kanaal in duinen; zandafgraving; enz.
Museum Boymans-van Beuningen Rotterdam: portret van de moeder der Marissen (1889): enkele portretten; bosgezicht; riviergezicht. Gemeentemuseum Arnhem: waterlandschap; wachtende vigilante. Haags Gemeentemuseum: schaatsenrijders in het Haagse Bos; moeder Maris. 1889: portret Albert Plasschaert. 1916; afzanderij, 1891; Zuiderzee. 1929. Centraal Museum Utrecht: havengezicht te Enkhuizen; zonsondergang bij de Zuiderzee; uitvarende botter; kasteel de Cannenburg bij Vaassen; de avondster; zelfportret. Dordrechts Museum: gezicht in Giethoorn. Rijksmuseum Amsterdam: kalme zee. met een schip aan een steiger.
Rijksmuseum Kröller-Müller Otterlo: huizen in aanbouw (1895): in een papierfabriek (1902); winter; 24 tekeningen. Zeeuws Museum Middelburg; lezende kinderen. Museum Willet-Holthuysen Amsterdam: zonsondergang in het polderland (aquarel). Singer Museum Laren (N.H.): gezicht aan de Zuiderzee. Rijksmuseum ‘Zuiderzeemuseum’ Enkhuizen: Krabbersgat bij de Harlinger steiger; 17de-eeuws huis te Enkhuizen; havengezicht met Drommedaris en Stadsherberg; enkele schetsen en tekeningen.
Colmion-Scheen; Elsevier LXXIX (1930) blz. 289-290; G. Knuttel jr, ‘ W. B. Tholen', Den Haag. 1944: Luns; Lurasco; Maandblad voor Beeldende Kunsten II (1925, blz. 235-240) Plasschaert; Tholen (Gedenkboek 1930); Van Hall I en II; Waller; Wurzbach.
