Schubert (franz peter) - een van de grootste toonkunstenaars, geb. te Weenen 1797, overl. ald. 1828, was de zoon van een armen onderwijzer; werd grootgebracht en muzikaal opgeleid in de zoogen. „Konviktschule”, van de hofkapel te Weenen, waar hij, die bij intuïtie alles begreep wat men hem leeren wilde, reusachtige vorderingen maakte. Toen de stemwisseling, zijn verder meezingen in ’t knapenkoor onmogelijk maakte, kwam hij als kweekeling aan de school van zijn vader, waar hij het met moeite uithield, maar toch gelegenheid vond een aantal composities (waarbij eenige Opera’s) te schrijven. Door de hartelijke tegemoetkoming van een vriend, Franz von Schober, die hem in zijn woning opnam en geldelijk steunde, kon Sch. zijn betrekking opgeven en geheel voor de kunst leven. Een vasten werkkring heeft hij nooit bekleed, en, daar hij niet de kunst verstond, materieel voordeel van zijn werk te trekken, heeft hij voortdurend in zware zorgen voor zijn bestaan geleefd.
Pogingen in een geschikte positie te worden benoemd, mochten niet slagen. Weenen heeft Sch. niet verlaten, dan om tweemaal (1818 en 1824) gedurende den zomer op het landgoed van graaf Esterhazy als muziekonderwijzer werkzaam te zijn. Hij heeft in zijn leven slechts één openbaar concert van eigen werken gegeven, te laat om nog invloed te hebben op zijn levensomstandigheden. Sch. heeft een onbegrijpelijk groot aantal werken nagelaten, waarvan veel geregeld wordt uitgevoerd, maar veel ook weer, zeer ten onrechte, verwaarloosd wordt. Baanbreker is hij op ’t gebied van het eenstemmige lied, geniaal in het vinden van zijn melodieën, maar even geniaal in zijn harmoniseering en begeleidingen.
Uit zijn werk is de gansche moderne liedbeweging voortgekomen. De sonates voor piano worden ten achter gesteld bij die van Beethoven, maar zijn juist merkwaardige bewijzen van onafhankelijkheid, naast een meester van zoo overweldigende persoonlijkheid. De drie bundels pianomuziek voor vier handen, bevatten schatten, die nog veel te weinig bekend zijn. IJverig bestudeeren en uitvoeren van de werken van Sch. kan niet anders dan bevorderlijk zijn aan de ontwikkeling van een echt muzikalen zin.
