Emerson - (Ralph Waldo), Amerik. wijsgeer,dichter en essayist, 1803—1882, werd geboren te Boston, studeerde aan Harvard College te Cambridge in Massachusetts in de godgeleerd-heid (tot 1821), kreeg in 1825 een plaats als pre-dikant aan een unitarische kerk te Boston,doch zag zich na eenige jaren door zijn inzich-ten inzake het dogma des avondmaals genoopt dit ambt neer te leggen. In 1833 ging hij naar Europa, waar hij kennis maakte met Car-lyle, met wien hij sinds door de nauwste vriend-schapsbanden verbonden bleef. Hun correspon-dentie is in 2 dln. te Boston en Londen uitgegeven.Na zijn terugkeer vestigde hij zich te Concord bij Boston; in 1836 verscheen zijn eerste werk,Nature, een boek vol schitterende antithesen en diepzinnige gedachten. E. is een der voornaamste vertegenwoordigers dier Amerikaansche transcen-detaal-filosofie, die het begrip der persoonlijke onafhankelijkheid tot het uiterste drijft en leert,dat alle menschen van nature geestelijk en zede-lijk met gelijke krachten zijn toegerust en dat iedereen de kiem van het genie, hetzij als held,dichter of denker, in zich draagt, welke kiem omtot ontwikkel.ng te komen slechts gunstige om-standigheden behoeft.
De natuur is de openba-ring Gods, God echter is schoonheid, wijsheid,liefde en kracht. De „bovenziel” (Oversoul)omvat ruimte- en tijdloos alles; de wereld is het„eeuwig durende wonderwerk der ziel” „Onuit-sprekelijk is de vereeniging van God en menschin elke daad der ziel.” Meer bekend nog werd E.door de werken: The American scholar (Boston1837) en Lüerary ethics (1838); een tijd lang leverde hij bijdragen voor de „North-American Review” en de „Critical Examiner”, en redigeer-de van 1840 — 44 het tijdschrift „The Dial”. In 1841 verscheen het eerste deel zijner Essays, oor-spronkelijk voorlezingen, in 1844 het tweede deel met een inleiding van Carlyle; 1848—71 volgden twee nieuwe seriën. In 1847 gaf hij zijn Poems in het licht, die echter een minder gunstig onthaal vonden dan zijn overige werken, vooral omdat zij dikwijls uiterst moeilijk te verstaan zijn; een andere bundel gedichten kwam uit onder den titel: Mayday and other pièces (1867);E.’s gedichten verraden een hooge dichterlijke begaafdheid, en kenmerken zich evenals zijnoverige werken door een mengsel van dichterlijke verbeeldingskracht en praktisch-scherp denken.In 1847 bezocht hij voor de tweede maal Europa;zeven voorlezingen, die hij gedurende dit bezoek hield, verschenen in druk onder den titel: Essays on représentative men (Lond. 1849, Boston 1850,nieuwe uitgave 1882), Rijk aan gedachten zijnde Lectures on New-England reformers, in 1844 te Boston verschenen. Van zijn overige werken noemen wij nog: English traits (Karakteristiek der Engelschen, Boston 1856), The conduct of life (1860), Society and solitude (1870), Letters and social aims (1875). In 1872 bezocht E. nog-maals Europa en leefde verder teruggetrokken te Concord, waar hij in 1882 overleed. Herhaal-delijk verschenen complete uitgaven zijner wer-ken, laatstelijk te Boston, 1883—84, in 11 dln.Over hem schreven C. W. Cooke, Emerson,his life, genius and writings (London 1882);Conway, E. at home and abroad (London 1882);H. Grimm, Neue Essays (Berlin 1865); Sandborn,Genius and charakter of E.. 1885 (Dugard 1907).
