Almeida (don francisco d’) - Portugeesch krijgsoverste, geb. in de laatste helft der 15de eeuw; overl. 1 Mrt. 1510. Hij onderscheidde zich reeds op jeugdigen leeftijd in de oorlogen tegen de Mooren, inzonderheid bij de verovering van Granada, 1492. In 1505 werd hij door Emanuel I tot Onderkoning van de Portugeesche bezittingen in Indië aangesteld; 25 Maart van dat jaar vertrok hij met een vloot van 36 schepen van Lissabon; 22 Juli werd Quiloa, aan de kust van Mozambique, bereikt, dat door hem veroverd en versterkt werd; daarna zette hij zijn tocht naar Indië voort en veroverde daar verschillende steden, o.a. Malakka, voor de Portugeezen. Het voornaamste oogmerk van Almeida was, de Portugeezen beheerschers der Indische zeeën te maken, en door het blokkeeren van de Perzische en de Arabische Golf, den handel op het Oosten alleen voor Portugal open te houden.
Hierdoor werden vooral de Egyptenaren en de Venetianen getroffen; dezen rustten gezamenlijk een vloot uit en zonden die, onder bevel van Hossein, naar den koning van Calikoet, om dezen bij te staan in zijn verzet tegen Almeida. In de haven van Chaul, ten Zuiden van Bombay, werd Lorenzo d’Almeida, Francesco’s zoon, 1506, aangevallen; hij trachtte al strijdende de open zee te bereiken, hetgeen aan alle Portugeesche schepen, behalve aan het zijne, gelukte; Lorenzo werd in het gevecht gedood. Zijn vader stelde dadelijk alles in het werk om den dood zijns zoons te wreken; te midden zijner toebereidselen (1507) verscheen echter Alfonso de Albuquerque, door het achterdochtige Portugeesche hof gezonden om den zegepralenden Almeida te vervangen, uit vrees, dat deze zijn overwinningen ten eigen voordeele zou aanwenden. Almeida weigerde eerst Albuquerque als onderkoning te erkennen, ondernam met zijn vloot een kustreis, verbrandde en plunderde verscheidene havenplaatsen, o.a. Goa, en vernielde ten slotte de geheele Egyptisch-Venetiaansche vloot bij Diu (1509). Van dezen tocht te Cochin teruggekeerd, legde hij zijn waardigheid neder en aanvaardde de reis naar het vaderland. Bij de Saldanha-baai, niet ver van Kaap de Goede Hoop, aan land gegaan met zijn volk, werd hij door een bende inlanders overvallen en in het gevecht, dat volgde, gedood, 1510.
