Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

Korsch

betekenis & definitie

Karl, Duits marxistisch theoreticus, *15.8. 1886 Tostedt, ♱21.10.1961 Beimont (Massachusetts). Korsch studeerde rechten, economie en filosofie in München, Berlijn, Genève en Jena.

Tijdens een studieverblijf te Londen (1912) werd hij lid van de →Fabian Society. Na de Eerste Wereldoorlog, die hij als luitenant meemaakte, werd Korsch lid van de Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands en theoreticus van de Berlijnse arbeidersraden. In 1920 werd hij lid van de Kommunistische Partei Deutschlands (KPD), die hem in 1926 royeerde. In 1923 verscheen zijn Marxismus und Philosophie, waarmee in Duitsland de filosofische discussie over het marxisme begon. In hetzelfde jaar werd Korsch hoogleraar te Jena en was hij tevens korte tijd minister van Justitie in Thüringen. In 1924 werd hij lid van de Rijksdag.

Na zijn uitsluiting uit de KPD (1926) vormde Korsch een eigen groep rond het tijdschrift Kommunistische Politik. In 1929 publiceerde hij zijn kritiek op K. Kautsky en het marxisme van de Tweede Internationale, in 1930 deed hij een scherpe aanval op Lenin. In 1933 ontvluchtte Korsch Duitsland. Uit die tijd dateerde zijn vriendschap met Bertolt →Brecht, wiens mentor hij werd. In 1938 publiceerde hij te Londen zijn monografie over Karl Marx.

Korsch behoorde in de jaren twintig met G.Lukäcs tot de belangrijkste vernieuwers van het marxisme. Beiden beklemtoonden de Hegeliaanse dimensie in het marxisme en herstelden de revolutionaire →dialectiek in ere. Korsch was de eerste die het marxisme op de ontwikkeling van het marxisme zelf toepaste en aldus aantoonde dat deze theorie aan voortdurende veranderingen onderhevig is. Evenals M.→Horkheimer e.a. beschouwde hij het marxisme als een kritische theorie. In de jaren zestig leidde de hernieuwde belangstelling voor het marxisme ook tot een herontdekking van het werk van Korsch. Werken: Was ist Sozialisierung? (1919), Arbeitsrecht für Betriebsräte (1922), Marxismus und Philosophie (1923), Karl Marx (1938).

Uitgaven: Schriften zur Sozialisierung (1969); Die materialist. Geschichtsauffassung und andere Schriften (1971); Kommentare zur deutschen Revolution und ihrer Niederlage (1972); Revolutionärer Klassenkampf (1972); Politische Texte (1974). LITT: C.Pozzoli, Ueber K.Korsch (in: Jahrbuch Arbeiterbewegung, I, 1973).

< >