[<de Hongaarse uitvinder Ernö Rubik], (ook: magische kubus, wonderkubus), puzzel in de vorm van een kubus. De Rubik-kubus heeft zes gekleurde zijvlakken die elk weer zijn verdeeld in negen kubusjes van gelijke kleur.
Elk zijvlak kan draaien om een as door zijn middelpunt, zodat er in totaal drie onderling loodrechte draaiingsassen zijn. In de beginstand heeft elk zijvlak één kleur. Door de vlakken nu een aantal malen in willekeurige volgorde een kwart, halve of driekwart slag te draaien, raakt de puzzel geheel door elkaar, elk zijvlak bevat dan kubusjes van verschillende kleuren. De bedoeling is de begintoestand weer te herstellen. Deze in principe eenvoudige taak wordt in de praktijk zeer bemoeilijkt door het enorm grote aantal mogelijke posities, nl. 43252003274489865000. Er zijn dan ook tientallen boekjes verschenen met ‘oplossingen’ van de puzzel, d.w.z. recepten om vanuit een willekeurige stand via voorgeschreven draaiingen de beginstand te bereiken. De Rubik-kubus vormt een mooie illustratie van bepaalde beginselen uit de groepentheorie van de wiskunde.Ernö Rubik ontwierp de kubus in 1975, niet zozeer als puzzel, dan wel als demonstratie van industriële vormgeving. De kubus werd evenwel als puzzel zo populair, dat hij in 1981 het belangrijkste exportprodukt van Hongarije was geworden.
In de loop van de jaren verschenen varianten met afgeknotte hoeken, in de vorm van een piramide en met zijvlakjes die niet alleen een kleur hadden, maar ook nog voorzien waren van nummers. Ook andere wiskundig-mechanische puzzels verschenen op de markt.
