[<Gr. feroo, overbrengen, horman, in beweging brengen], o. (-monen), signaalstof, een door klieren afgescheiden geurstof die van groot belang is voor sociale gedragingen van organismen.
© De rol van feromonen als signaalstoffen tussen dieren blijkt uit recente onderzoekingen veel groter te zijn dan werd vermoed. Op grond van de onderzoekingen onderscheidt men nu:
1. seksferomonen, die het tot elkaar brengen van de verschillende seksen tot doel hebben;
2. aggregatieferomonen, die het markeren van verzamelplaatsen, geschikt voor schuilen, copuleren en eiafzetting tot doel hebben;
3. alarmferomonen, die soortgenoten attent maken op naderend onheil;
4. spoorvolgferomonen, die de weg markeren tussen het nest en een voedselbron.
De insekten nemen de feromonen waar via chemoreceptie, waarbij de antennen of voelsprieten van groot belang zijn. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat de gevoeligheden voor geurstoffen van insektenantennen kunnen worden vastgesteld; zo is o.a. meer bekend over de concentraties feromoonmoleculen waarvoor voelsprieten nog gevoelig zijn en de mate waarin de antennen van een schadelijk insekt reageren op nagemaakte feromonen. Ook is gebleken dat de werking van de feromonen, die voor vele diersoorten van levensbelang is, ernstig verstoord kan worden door stoffen die door menselijke activiteit in het milieu terecht komen. De analyses van feromonen worden in Nederland verricht bij TNO, het laboratorium voor Insecticidenonderzoek te Wageningen, het Instituut voor Plantenonderzoek, de Planteziektenkundige Dienst, de proefboomgaard te Lienden van de Werkgemeenschap geïntegreerde Bestrijding, het Instituut voor Atoomenergie in de Landbouw en de universiteiten.
