(Sanskriet). De essentiële betekenis van dit woord is een levend wezen per se, los van de eigenschappen of hoedanigheden die zo’n levend wezen kan bezitten.
Het is derhalve het nauwkeurige equivalent van de theosofische term monade. In zekere zin zou Jīva daarom ook voor een levensatoom kunnen worden gebruikt, mits de nadruk wordt gelegd op het woord leven, of beter levens-entiteit — niet een “atoom leven” maar een wezen welks essentie zuivere levende individualiteit is. Een monade in zijn goddelijk-geestelijke essentie, en een levensatoom in zijn prānisch-astraal-fysieke zijn — dat is een Jīva; en tussen deze twee uitersten bevinden zich de talrijke gebieden of omhulsels waarop en waarin het geïndividualiseerde bewustzijn werkt.
