Encyclopedie van de evolutiebiologie

Prof. Nico M. van Straalen (2019)

Gepubliceerd op 13-10-2019

Intragenese

betekenis & definitie

Het maken van een genetisch gemodificeerd organisme door inbrengen van recombinant DNA dat bestaat uit een in vitro gemaakt construct van gecombineerde genoomonderdelen van dezelfde soort als de ontvanger

De term intragenese ligt dicht bij cisgenese; beide staan tegenover transgenese (zie de betreffende lemma’s). Bij zowel intragenese als cisgenese wordt DNA gebruikt dat afkomstig is uit organismen die seksueel compatibel zijn met de ontvanger, d.w.z. organismen die behoren tot dezelfde soort.

Bij intragenese worden coderende sequenties, met of zonder introns, alsmede promoters en terminatiesequenties gecombineerd tot één construct. Men kan bijvoorbeeld de expressie van een gen opschroeven door er een actieve promoter van een ander gen voor te zetten of een promoter uit een andere variëteit van de soort. De assemblage van het te insereren construct (de “expressie-cassette”) vindt plaats in vitro (“in een reageerbuis”). Als flankerende sequenties gebruikt men zogenaamd P-DNA, sequenties vanuit de plant zelf. Na insertie heeft de plant dus geen “vreemd” DNA afkomstig van de vector (T-DNA), zoals wel het geval is bij modificaties met Agrobacterium tumefaciens. Er zijn bij intragenese ook geen selectiemerkers nodig.

Het idee van intragenese is net als bij cisgenese dat door binnen de grens van kruisbaarheid te blijven de ethische problemen over “onnatuurlijkheid” vermeden worden; bovendien meent men dat de veiligheid gegarandeerd is en zouden organismen gemodificeerd met intragenese niet onder de (strenge) regelgeving van genetische modificatie hoeven te vallen. Echter op dit moment is er nog geen indicatie dat dit binnen de Europese wetgeving ook het geval zal zijn. Het is namelijk mogelijk dat door nieuwe combinaties van open leesramen en promoters onverwachte fenotypische eigenschappen ontstaan ook al komen de genen en promoters van nature in de plant voor.