Relatieve toename (aanwas per aantal individuen aanwezig, per tijdseenheid) waarmee een bevolking in potentie kan groeien als ze niet geremd wordt door voedseltekort of concurrentie
De intrinsieke populatiegroeisnelheid (“intrinsic rate of natural increase”) is feitelijk hetzelfde als de malthusiaanse parameter r (zie het betreffende lemma). De toevoeging “intrinsiek” drukt uit dat het gaat om de groeipotentie onder omstandigheden waarin geen beperkingen heersen. De populatiegroeisnelheid wordt dan weergegeven als r$$$_{max}$$$. Je kunt daarbij denken aan lage dichtheden, een open milieu zonder concurrenten, of een milieu dat regelmatig wordt verstoord of elk jaar opnieuw wordt gekoloniseerd. De Amerikaanse ecoloog Eric Pianka stelde in 1970 dat in zo’n milieu “r-selectie” heerst, d.w.z. selectie op een levenscyclus met een korte juveniele periode, hoge reproductieve inspanning en korte levensduur. Dit staat tegenover K-selectie, wat kenmerkend is voor een milieu met hoge dichtheid en veel concurrentie, waarin organismen geselecteerd worden op efficiëntie, herhaalde lage reproductie en lange levensduur.
Volgens een basale stelling van de demografie zal elke populatie met leeftijdsafhankelijke maar tijdsinvariante sterfte- en vruchtbaarheidscijfers na verloop van tijd een stabiele leeftijdsopbouw bereiken en dan exponentieel gaan groeien. De groeisnelheid r$$$_{max}$$$ die dan gerealiseerd wordt ligt vast in de vruchtbaarheids- en sterftecijfers en kan daaruit op voorhand worden uitgerekend met de vergelijking van Euler.
In de natuur groeit geen enkele populatie lange tijd exponentieel. Zodra dichtheidsafhankelijke factoren in het spel komen, zoals concurrentie, predatie of parasitisme, wordt de toename afgeremd. De mens heeft met geneesmiddelen en landbouw veel dichtheidsafhankelijke factoren uitgeschakeld waardoor sinds de landbouwrevolutie, 10 ka BP, de wereldbevolking exponentieel groeit. Men verwacht dat de wereldbevolking uiteindelijk zal stabiliseren op 9-12 miljard door vrijwillige geboortebeperking.
