De pepernoot is een klein, dobbelsteenvorming stukje peperkoek. Rond Sinterklaas wordt dit traditioneel gebruikt als strooigoed. Er is verwarring ontstaan sinds de kruidnoot in de negentiende eeuw zijn intrede deed. Deze wordt in de volksmond vaak onterecht pepernoot genoemd, maar de receptuur is toch echt anders.
Overeenkomsten zijn er zeker te vinden in de recepten van pepernoten en kruidnoten. Zo worden er in beide gevallen kaneel en speculaaskruiden gebruikt. Vroeger ging er in pepernoten ook daadwerkelijk peper, vandaar de naam. Tegenwoordig vervangen speculaaskruiden de peper.
Het duidelijke verschil tussen peper- en kruidnoten is de vorm en de structuur van de nootjes. Pepernoten zijn vrijwel altijd een kubusvormig brokje van een kleverige, ietwat taaie substantie. Kruidnoten daarentegen zien er uit als een half bolletje en zijn krokant. De toevoeging van anijs en basterdsuiker geven pepernoten een andere smaak dan kruidnoten hebben.
