BOS (Pieter Roelf), een onzer verdienstelijkste aardrijkskundigen, 19 Febr. 1847 te Groningen geb. en overl. ald. 22 Juni 1902. Zijn vader, onderwijzer aan 't Doofstommen-instituut te Gron., liet hem ter school gaan bij den bekenden paedagoog Brugsma, terwijl hij later zijn opleiding tot onderwijzer ontving op de rijkskweekschool zijner geboorteplaats.
Na eenigen tijd bij 't lager onderwijs werkzaam te zijn geweest, verwierf Bos door eigen studie de akten van bekwaamheid M.O. aardrijkskunde en nederlandsch, en werd in 1872 benoemd tot leeraar a.d.R.H.B. te Warfum. 3 jaar later naar Groningen overgeplaatst, was hij hier 27 jaar hoogst nuttig werkzaam, als leeraar a.d.R.H.B., als arrondissements-schoolopziener en als auteur van een reeks uitmuntende schoolboeken, atlassen, schoolkaarten en wandplaten ten behoeve van het lager en middelb. onderwijs. Als de voornaamste dezer meerendeels oorspronkelijke uitgaven noemen wij: Leerboek der Aardrijksk. (1875,7e dr. 1906); Beknopt leerboek derAardrijksk. (1876, 13e geïllustr. dr., herzien door J.F. N iermeyer 1910); Aardrijkskunde voorde Volksschool(1878, 10e dr. 1906); LeerboekderLand- en Volkenkunde7e geïllustr. dr., herzien door J.F. N iermeyer 1909); Algemeene Aardrijksk. in beknopten vorm (geïllustr., 1897); de Globe. Aardrijkskundig Schetsboek voor School en huis (1880); Schoolatlas der Geheele Aarde (19e dr., herz. door J.F. N iermeyer 1910); Geïllustreerdeatlas voorde volksschool (3e dr. 1908); Aardrijkskunde voor de Volksschool (10e dr. 1908) en Nederland en zijn Overzeesche bezittingen, met afbeeldingen (4e dr. 1907).
Verder schreef Bos o.a.: De plaats der Aardrijkskunde in het systeem der wetenschappen (1878); De landen en volken derAarde (1885-91,4 dln.) en vervaardigde hij met B. Bueninck een serie schoolplaten voor het aardrijksk. onderwijs, getiteld: Nederland in Woord en Beeld. Ook zijn Schoolkaarten van Azië, van Middel-, West- en Zuid-Europa, van de provincie Groningen en zijn Wereldkaart in Mercators projectie zijn algemeen bekend, evenals de Schoolkaart van Nederl. Oost- Indië door hem in vereeniging met W. van Gelder en R.R. Rijkens vervaardigd. Zie: Vragen van den Dag 1902, 481-489. Zuidema
BOS (Anthonie van den) of Bosch, geb. te Nijmegen in Dec. 1763 en gestorven te Amsterdam in 1838, was aanvankelijk werkzaam in de behangselfabriek van Troost van Groenendoelen, schilderde later tooneeldecoraties en gaf teekenonderwijs. Zijn eerste vrouw, Jacoba Petronella Nevisvan Schooten stierf 21 Jan. 1821. Hij heeft een zeer omvangrijk etswerk nagelaten, bevattende behalve eenige portretten vele landschappen en vooral ook nauwkeurige afbeeldingen van boerenhuizen. In aquatint heeft hij voortreffelijk oude teekeningen gereproduceerd, en ook de steendruk is nog door hem beoefend. Zijn portret is gegraveerd door J.E. Marcus, terwijl H.W.
Caspari en G. van Royen het geteekend hebben (resp. in het Prentenkabinet te Amsterdam en in de collectie Gerritsen te 's Gravenhage). Waarschijnlijk was hij de vader van D. en van J.L. van den Bosch (kol. 438).
Zie: v. Eynden en v.d. Willigen III, 109-311; IV, 62; Kramm, in voce; Thieme und Becker, Allg. Lexikon bild. Künstlerin voce.
Moes
