Woonhuizen. De bebouwing van Nieuwpoort bestaat voornamelijk uit diepe huizen.
Door de 16de-eeuwse stadsbranden resteren er waarschijnlijk geen middeleeuwse huizen meer, al verraadt de zijgevel van Buitenhaven 15 bestaande uit twee gekoppelde pandjes achter een 18de-eeuwse punt- en een lijstgevel een 15de-eeuwse oorsprong. In het huis Buitenhaven 14 is een midden-16de-eeuwse kap bewaard gebleven en ook Buitenhaven 6 en Binnenhaven 40 hebben een 16de-eeuwse kern achter hun midden-19de-eeuwse lijstgevel.
Het diepe huis Buitenhaven 5 dateert van 1613 (gevelsteen). Het uit 1697 daterende hoekpand Buitenhaven 1, nu café ‘De Dam’, heeft een ingezwenkte lijstgevel, een uitgebouwde opkamer en een 19de-eeuwse bepleistering.
Mogelijk was het oorspronkelijk een stadsboerderij. Een 17de-eeuwse kern hebben verder Binnenhaven 33 (gevel circa 1855) en het pand Binnenhaven 37, voorzien van een cartouche met een voorstelling van de Ark van Noach.
Eenvoudige 17de-eeuwse tuitgevels hebben Hoogstraat 20-22 (pui 19de eeuw) en Hoogstraat 36. Tuit- en halsgevels waren ook in latere tijd gangbaar, zoals te zien is bij de gekoppelde geveltjes van Hoogstraat 73-75 en de huizen Binnenhaven 17, Binnenhaven 48 (eerste kwart 19de eeuw) en Buitenhaven 10 (eerste helft 19de eeuw).
De voorm. burgemeesterswoning Binnenhaven 16 (circa 1830), later secretarie, is een monumentaal pand met neoclassicistische dorische deuromlijsting, kroonlijst en fraaie stoeppalen. Neoclassicistisch zijn verder de ingangsomlijsting van de voorm. dokterswoning Buitenhaven 9 (circa 1850) en de vormgeving van het forse herenhuis Binnenhaven 18 (circa 1870).
Voorbeelden van dwarse eenlaagspanden zijn Binnenhaven 29 (18de eeuw) en Hoogstraat 1-3 (circa 1890). Een gekoppelde rondboogtop hebben de huizen Buitenhaven 25-27 (circa 1905).
De huizen Binnenhaven 4-8 (circa 1910) zijn voorzien van aardige details en rationalistische elementen.
