Denkwijze volgens welke bepaalde rechten van mensen een universele en algemeen geldende waarde hebben, zoals bijv. neergelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948.
Bij de beoordeling van de handelingen van mensen, bevolkingsgroepen en staten gaat men dan niet uit van een cultureel relativisme'\ maar vanuit het perspectief van de algemeen geldigheid van bepaalde waarden. Volgens het empirisch universalisme gaan mensen overal ter wereld uiteindelijk van dezelfde waarden uit.
Aanhangers van het normatief universalisme vinden dat alle culturen van dezelfde rechten dienen uit te gaan. Amerikaanse antropologen wezen in 1948 al op het etnocentrisme in genoemde verklaring, en ook veel niet-westerse staten stellen dat het normatief universalisme geen recht doet aan de culturele diversiteit in de wereld. Zo verschillen culturen bijv. in opvattingen over homoseksualiteit, vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting. Vooral de laatste jaren is er volgens cultuur beschouwers ook in Nederland te merken dat het cultureel relativisme, dat vooral het denken over de integratie van allochtonen in de Nederlandse samenleving heeft bepaald ('integreren met behoud van eigen cultuur'), opschuift in de richting van een meer universalistische opvatting.
