Rechten die door een lidstaat aan een onderneming worden verleend bij een wetgevend of bestuursrechtelijk besluit, waarbij voor die onderneming het recht wordt voorbehouden binnen een bepaald geografisch gebied een dienst te verrichten of een activiteit uit te oefenen (artikel 2, eerste lid, onderdeel f, Transparantierichtlijn).
De term ‘uitsluitende rechten’ wordt in het Europese mededingingsrecht gebruikt in artikel 86, eerste lid, EG-Verdrag. Dit artikel bepaalt dat lidstaten met betrekking tot de openbare bedrijven en de ondernemingen waaraan zij bijzondere of uitsluitende rechten verlenen, geen enkele maatregel nemen of handhaven welke in strijd is met de regels van het EG-Verdrag, met name die bedoeld in de artikelen 12 en 81 tot en met 89 (respectievelijk het discriminatieverbod, de mededingingsregels en de staatssteunregels).
Vergelijk: C: bijzondere rechten, C: openbare bedrijven.
