dĭdi, dĭtum (3);
I. teruggeven, weer afgeven,
a. hetzelfde: b.v. equos, Cic., alci pecuniam, Cic., redde hostem, breng weer hier, Ov.; refl. se reddere en (poët.) mediaal reddi c. dat., = zich terugbegeven -, terugkeren naar enz., se reddere convivio, Liv., reddar tenebris, Verg., se alci, zich weer bij iemd voegen, Plin. ep., oculis reddi nostris, zich weer vertonen, Verg., Erasinus redditur, komt weer te voorschijn, Ov.; abstr. obii., antiquum belli decus amissum, Liv., alci patriam, Liv., Musis alcs operas, weer zijn krachtdadige bijstand verschaffen, Cic.
b. iets anders als vergoeding, in gelijke mate: terug-, weergeven, voor iets in de plaats geven, vergelden, oscula, Ov.; abstr. obii., beneficium, Cic., pro alqa re alqd, Caes., cladem acceptam, Liv., gratiam, vergelden, Sall. | (in ’t bijz., (in een andere taal) weergeven = vertolken, vertalen, alqd Graece, Latine, Cic., verbum pro verbo, Cic., verbum verbo, Hor.; (mondeling) weergeven, verba bene, van de papegaai, Ov., vand. = antwoorden, ten bescheid geven, veras voces Verg., mutua dicta, woorden wisselen, Ov.
c. weergeven = af spiegelen, nabootsen, alqm nomine, dezelfde naam dragen als enz., Verg., in loquendo paternam elegantiam, Quint.
d. maken tot enz., itinera infesta, Caes., alqm iratum, Cic., homines ex feris et immanibus mites et mansuetos, Cic., dictum ac factum reddidi, dat is alles klaar en afgedaan, zo gezegd zo gedaan, Ter., omnes Catilinas Acidinios (tot enz.), Cic., in het pass. m. dubb. nomin., Ov., Flor.
II. a. (het voor iemd bestemde, hem toekomende of door hem verzochte) geven, afgeven, ter hand stellen, doen toekomen, b.v. alci epistolam, Cic., nomina sua facto, de daad bij haar ware naam noemen, Ov., vota, vervullen, en zo vota alci, Ov., Suet., poenas graves alcs rei (voor iets), betalen, boeten, Sall.; inz. van stervenden, b.v. vitam naturae, Cic., vitam bene, Cic., verder van offerenden = aanbieden, liba deae, Ov., exta Marti, Suet., eindelijk = (schriftelijk of mondeling) doen toekomen, ten beste geven, berichten, redde hoc ipsum, Cic., redde quae restant, Cic. | toestaan, schenken, vergunnen, conubia, Liv., peccatis veniam, Hor.; vand. als rechtsterm: reddere iudicium, = een gerechtelijk onderzoek toestaan, - instellen, vooral van de praetor, Cornif. rhet., ook in alqm, Caes., maiestatis, wegens enz., Tac., de alqa re, Ter., en zo reddere iue, = recht spreken, vooral van de praetor, absol., Tac., alci petenti, Caes., plur., iura reddere (alci), Liv., Ov.; laten behouden, civitati iura legesque, Caes.
b. (uit zijn lichaam enz.) van zich geven, uitstoten, -werpen, -spuwen, animam, Cic., sonum, een toon geven, klinken, Hor., Sen., vocem (van levende wezens), Verg., Hor., inz. van barenden, catulum partu, Ov., vivum onus, Ov. | (uit het hoofd) opzeggen, voordragen, ea sine scripto verbis iisdem, Cic., dictata magistro, Hor., carmina, Hor., modos voce, Hor., verba male, uitspreken, Ov.
