i, n.
I. beweging als kracht om zichzelf te bewegen,
a. eig., astra formā ipsā figurāque sua momenta (eeuwigdurende beweging) sustentant, Cic. | overdr., eind (weegs), parvo momento antecedere, Caes., (van de tijd) verloop, omloop, horae momento, Hor., Liv., vand. = tijdvak, -ruimte, periode, stadium, en praegn. = ogenblik, moment, momento tempōris, en alleen momento, in een ogenblik, Liv.
b. fig., beweging = wankeling, weifeling, momenta sumere utroque, Ov. | in ’t bijz., uitslag, beslissing, ontwikkeling, verandering, momentum facere annonae, Liv., magnarum rerum momenta, Liv.
II. beweging als kracht om iets anders te bewegen, druk, stoot, ruk,
a. eig., arbores levi momento impulsae, Liv.
b. fig., stoot, werking, aanleiding, invloed; vand. = beweeggrond, -reden, officiorum omnium momenta, Cic., en = hulpmiddel, praebe nostrae inomenta saluti, Ov. | krachtsaanwending, hulpverlening en vand. = voordeel, perlem momento, Liv., pro ignobili momento, als een onbeduidende verovering, Iust.; beslissende veranderende kracht, parvo momento superior Romana res fuit, ternauwernood, Liv., en verder = (beslissende) invloed, gewicht, betekenis, waarde (ook van personen), alqd nullius momenti putare, Cic., alcs salutem levi momento aestimare, gering schatten, Caes., haud parvum momentum ad opem ferendam sociis, geen onbeduidende macht, Liv.
