(convorto), verti (vorti), versum (vorsum) (3);
I. eig., a. omkeren, omwenden, signa, (met de veldtekens) rechtsomkeert maken, een zwenking maken, Caes., Liv., zo ook nostri rursus conversi, rechtsomkeert (front) makend, Caes., terga of se, rechtsomkeert maken = vluchten, Caes., adem, de (vijandelijke) slagorde aan het wijken brengen, Liv.; refl., convertere se of alleen convertere of pass. mediaal converti ad alqm, (in het gesprek, in de rede) zich (tot iemd) wenden, Cic. | (in beweging of gang) omkeren of ergens heen keren, fugam, (de vlucht omkeren =) de vlucht staken, Verg., vox boum Herculem convertit, bewoog Hercules om te keren, Liv., se in porticu, Cic., vias, Verg., iter, Caes., omkeren, iter in provindam, Caes.; refl., se convertere of alleen convertere, en pass. converti mediaal, zich ergens heen begeven, convertere se of converti domum, Com., hinc se in Asiam convertere, Cic., convertitcum paucis ad equites, Sall. | (iets heimelijk) ergens heen wenden, pecuniam publicam domum suam, verduisteren, Cic. | (van plaatselijke richting of ligging) converti mediaal of conversum esse, zich ergens heen uitstrekken, ergens heen lopen, spelunca conversa ad aquilonem, Cic.
b. in een kring ronddraaien, refl. se convertere en pass. converti mediaal (van hemellichamen), Cic., vand., ook = (een kringloop van de tijd) vervullen, voleinden, quum aetas tua septenos octiens soli's anfractus nondum converterit, Cic.
II. overdr.
a. in 't alg., (naar, op of tegen iets) keren, - wenden, - richten, toewenden, overdragen op en dgl., ad equestrem ordinem atque in ceteros ordines easdem vitae condiciones, overdragen op enz., Cic., refl., se convertere of alleen convertere en pass. converti mediaal, zich wenden, deinde ad me convertar, tot de bespreking mijner aangelegenheden, Cic. | (de blik, de gedachten) ergens heen wenden, - richten; zo ook (de blik enz. van een ander) trekken, omnium oculos ad of in se, Nep., Curt., ook eenvoudig omnem exercitum in se, Liv., omnes, Liv. | (geest, ijver, zorg, hoop) op iets richten, - vestigen, refl., se convertere of alleen convertere, en pass. converti mediaal, zich wenden of richten tot, Cic., Liv., Plin. ep., en zo in ‘t bijz. convertere se of alleen convertere ad alqm, (als vereerder of aanhanger in de politiek) iemds zijde kiezen, Cic., Tac., Sen., pass. mediaal, cuncta ad victorie opes conversa, Tac.; (iemds geest, opmerkzaamheid enz., iemd), ab eo, quod agitur, animos, Cic.; (iemd iemds zijde) doen kiezen, ad Masinissam Numidas, Liv. | (iets tot iets) aanwenden, besteden, in suam rem aliena, Cic. | (naar de een of andere zijde) wenden, keren, id ad salutem convertit, Nep., (bij de beoordeling) fortunam convertere in culpam, als schuld aanrekenen, Cic.; dikwijls refl. convertere of pass. converti mediaal, overgaan in, uitlopen op, hoe vitium huic in bonum convertebat, Cic., in quartanam conversa vis est morbi.
b. praegn., (iemds gemoed enz.) veranderen, er een omkeer in teweegbrengen; (zo ook van toestanden) rem publicam, Cic., refl. se convertere en alleen convertere, veranderen, omslaan, in graves inimicitias convertunt se amicitiae, Cic., en het pass. mediaal, conversa subito fortuna est, Nep.; als rhetorische term = (woorden) omzetten, ook = (de ene uitdrukking met de andere verwisselend kunstig) omzetten, conversa oratio atque mutata, Cic.; (als grammaticale term) casus conversi = casus obliqui, de verbogen naamvallen, Cic.; (als militaire term) castra castris, legerplaats met legerplaats verwisselen = voortrukkend steeds nieuwe legerplaatsen opslaan, Caes. | geheel veranderen, vervormen, refl. se convertere, of pass. converti mediaal, se ex homine in beluam, Cic., converti in pretium, Hor. | overbrengen, vertalen, librum e Graeco in Latinum, Cic.
