(van Lat. occasio, gelegenheid), wijsgerige leer der gelegenheidsoorzaken, vooral verdedigd door Geulincx (1625—1669) en Malebranche (1638-1715). De geschapen dingen oefenen geen eigenlijke oorzakelijkheid.
Wat wij oorzaken noemen zijn slechts gelegenheden, waarbij God als enige, werkelijke oorzaak het effect voortbrengt. In het bijzonder geldt dit voor ziel en lichaam, die niet direct op elkaar kunnen in werken; de overeenstemming tussen beide wordt door God tot stand gebracht. Leibniz’ leer van de Harmonia praestabilita is een andere interpretatie van deze gedachtengang; z Leibniz.
