Gepubliceerd op 11-11-2021

paard

betekenis & definitie

o. -en (Lat. paraveredus: 1 dierk. zoogdier uit de familie der eenhoevigen; Lat. equus caballus; 2 voorstelling van een paard; 3 naam van voorwerpen, die op een paard gelijken, er mee worden vergeleken of er aan doen denken):

1 het Arabische paard; een paard roskammen; te paard zitten, stijgen; paarden onder den man, rijpaarden; paard en rijtuig houden; zegsw.

gauw op zijn paard(je) zijn, lichtgeraakt zijn; men moet een gegeven paard niet in de bek zien, bij een geschenk niet te nauwkeurig kijken; de paarden achter de wagen spannen (Z.-N. de wagen voor de paarden spannen), een zaak verkeerd aanpakken; het oog van den meester maakt het paard vet, toezicht doet de zaken gedijen; het beste paard struikelt wel eens, ook de beste kan wel iets verkeerd doen; honger als een paard, erge honger; sterk zijn als een paard, buitengewoon; een oud paard van stal halen, een oude toespraak, rede nog eens houden; iem. te paard helpen, vooruithelpen; iem. over het paard tillen, iem. te zeer prijzen, zodat hij een te grote dunk van zich zelf krijgt, en aan de verwachting niet voldoen kan; het hinkende paard komt achteraan, de bezwaren, lasten, kosten tonen zich op ’t einde, men moet zich wachten voor al te grote, voorbarige blijdschap; ik zal u man en paard noemen, a) ik zeg u de naam voluit, b) ik zal u alles in bijzonderheden vertellen; zie stang; Z.-N. zo dom als het paard van Christus, zeer; op zijn paard springen, opvliegen; zie ook haver, Pegasus;

2 het houten (of: het Trojaanse) paard binnenhalen, zijn eigen ondergang of ongeluk argeloos bewerken; z. Sinon; het paard in het schaakspel, een der stukken; de paarden van een mallemolen; zie ook: hobbelpaard, stokpaard; gymnastiekwerktuig: het paard dient tot voltigeeroefeningen; naam van twee sterrenbeelden: het grote paard, het kleine paard;
3 het ijzeren paard, a) locomotief, b) de trein, c) fiets; het paard van leidekkers, houten stoel met een haak op het dak vastgemaakt; Fries paard, Friese ruiter; nog: Z.-N. snijbank voor stro.

< >