Henry Vieuxtemps (Verviers 1820-Algerije 1881) was een Franse musicus, die in de eerste plaats een virtuoze violist was en pas in de tweede plaats componist. Hij begon zijn muzikale leven als wonderkind en werd op achtjarige leeftijd geaccepteerd als leerling van Charles de Bèriot in Brussel.
In 1833 begon de dertienjarige violist aan een tournee door Europa. In Wenen studeerde hij in krap twee weken Beethovens Vioolconcert in om het direct daarna met veel succes publiekelijk uit te voeren. Later ontmoette hij in Leipzig Schumann die hem genereus vergeleek met Paganini. In 1835-36 studeerde Vieuxtemps compositie in Parijs bij Reicha, alwaar hij zijn Vioolconcert in fklein componeerde (nu bekend als zijn Tweede vioolconcert). Zowel met zijn vioolspel als met zijn composities had Vieuxtemps wereldwijd veel succes. Hij maakte tournees door de VS en hij verbleef tussen 1846 en 1851 in Rusland. Daar was hij de officieuze soloviolist van de tsaar en hij legde er de basis voor de Russische vioolschool. In 1871 vestigde hij zich in Brussel om viooldocent te worden aan het conservatorium Eugène Ysaye behoorde tot zijn leerlingen. Acht jaar later moest hij zijn functie om gezondheidsredenen opgeven.
Met zijn composities voor viool en orkest vulde Vieuxtemps in zijn tijd een leemte. Zijn zeven vioolconcerten combineerden de virtuositeit van Paganini met de modernere muzikale smaak. Daarmee zette hij het vioolconcert weer op de kaart en bracht hij het vooral in het vierdelige Vierde en het eendelige Vijfde concert een stap verder. In zijn kamermuziek is het vooral de smaakvolle virtuoos die overheerst.
Oeuvre
Diverse werken voor viool en orkest, o.a. 7 vioolconcerten; 2 celloconcerten; kamermuziekwerken voor viool en piano; 3 strijkkwartetten; 1 altvioolsonate; werken voor viool solo.
