Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 29-10-2019

Paaschspel

betekenis & definitie

Op de woorden → Drama (sub B) enMysteriespel werd reeds het ontstaan uit de liturgie met de alg. ontwikkeling van het p. geschetst. P. zijn mysteriespelen, die de Verrijzenis behandelen, evenals passiespelen zulke zijn, waarvan het Lijden de kern uitmaakt. Doch in wijderen zin kunnen p. geheel het Verlossingswerk omvatten, evenals de passiespelen. Beide benamingen worden dan ook dikwijls door elkander gebruikt.

Een nog bestaand Lat. spel van Benediktbeuer heet: Ludus paschalis sive de passione Domini. De P. omvatten soms geheel de gewijde geschiedenis, van de schepping en den val der engelen af tot aan de komst van den Antichrist. Zij duurden dan ook soms verscheidene dagen, bijzonder in Frankrijk, waar ze gewoonlijk passions heeten. In Duitschland zijn tamelijk vele spelen min of meer volledig bewaard; het oudste is dat van Muri (begin 13e eeuw).

In de Nederlanden wordt meermaals gewag gemaakt van dergelijke spelen; doch geen enkel van de ons bewaarde mysteriespelen is een paasch- of passiespel. Het zgn. Maastrichtsche p., dat met de schepping en den val der engelen aanvangt, doch onvolledig is en niet eens meer de Verrijzenis bevat, kan om zijn al te Oostelijk dialect nauwelijks tot de Ned. letterkunde gerekend worden; het is ook tamelijk dor. Vgl. nog → Drama ; Mirakelspel; Mysteriespel, alwaar ook lit.

Voor het moderne → passiespel zie aldaar. V. Mierlo.

< >