Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 29-10-2019

Omkeerende laag

betekenis & definitie

De ong. 600 km dikke laag van de zon, die onmiddellijk boven de photospheer ligt, de donkere lijnen van → Fraunhofer in het zonnespectrum veroorzaakt en het flitsspectrum uitzendt. De naam staat in verband met de proef van Kirchhoff van de omkeering van de natriumlijnen; laat men licht van een gloeilamp door Na-damp vallen, dan zal uit dat licht die straling geabsorbeerd worden, die de golflengte heeft van een der beide gele lijnen van het Na, zoodat in het spectrum van de gloeilamp twee donkere lijnen in het geel zullen ontstaan; op dezelfde wijze zou volgens Kirchhoff de o. l. uit het licht van de photospheer de lijnen van Fraunhofer absorbeeren. Tusschen de beide processen is echter een wezenlijk verschil. Bij de proef van Kirchhoff wordt de energie, die door de Na-atomen geabsorbeerd is, bij botsing met andere atomen en moleculen omgezet in kinetische energie, dus in warmte; in de o. l. echter is de druk zeer gering; botsingen zijn dus zeldzaam en een atoom, dat energie geabsorbeerd heeft, behoudt deze tot het haar spontaan als straling van dezelfde golflengte uitzendt; licht van bepaalde golflengten, dat door de photospheer naar boven wordt uitgestraald, wordt dus door de atomen van de o. l. in alle richtingen verstrooid; de lijnen van Fraunhofer zijn dus geen absorptielijnen doch verstrooiingslijnen.

De o. l. is natuurlijk niet scherp begrensd, doch gaat naar binnen geleidelijk over in de photospheer, naar buiten in de hoogere chromospheer.Reesinck.

Lit.: M. Minnaert, Natuurkunde van de zon (1935).

< >