Fraunhofer - Joseph von, Duitsch physicus; * 1787 te Straubing bij München, ✝ 1826 aldaar. Tot zijn twaalfde jaar kon hij lezen noch schrijven.
In 1799 kwam hij in de leer bij een glasslijper. Na een ongeluk kreeg hij van koning Maximiliaan van Beieren boeken en geld, waarvoor hij een glasslijpmachine kocht.
In 1806 werd hij opticien in ’t mechanisch-optisch instituut van Reichenbach. In 1809 werd hij reeds vennoot, in 1818 directeur van dit instituut.
Na verplaatsing hiervan naar München werd F. in 1823 lid van de academie en prof. aan het physisch kabinet. In 1824 werd hij in den adelstand verheven.
F. heeft een groot aandeel gehad in de ontwikkeling van de optica. Hij bestudeerde de naar hem genoemde, reeds eerder door Wollaston ontdekte, donkere lijnen in het zonnespectrum.
Hij construeerde tralies, waarmee hij de golflengte van het licht mat, en voerde de methode van de minimum deviatie in om brekingsindices te meten. Ook construeerde hij uitstekende kijkers.Lit.: Voit, J. F. (München 1887).
J. v. Santen. Buigingsverschijnselen van Fraunhofer, ➝ Buiging (van het licht); Buigingsverschijnselen.
Lijnen van Fraunhofer noemt men de donkere lijnen in het zonnespectrum. Ze werden door Wollaston ontdekt (1802), maar door F. nauwkeurig onderzocht en in teekening gebracht (1814). De plaatsen van de lijnen van F. stemmen nauwkeurig overeen met die van de heldere lijnen in de emissiespectra van vsch. elementen. De verklaring hiervan werd door Kirchhoff gegeven (1859): de diepere lagen van de zon (photosfeer) stralen licht uit met een continu spectrum; de koelere gaslagen daarboven (omkeerende laag) absorbeeren uit dat licht, volgens de wet van ➝ Kirchhoff, juist die kleuren, die zij zelf in lichtgevenden toestand kunnen uitzenden.
Fraunhofer telde 574 lijnen, waarvan hij de sterkte door letters aanduidde, die nog steeds in gebruik zijn; door Rowland werden photographisch 20000 donkere lijnen in het zonnespectrum gemeten.
Reesinck.