('kse:nofo:n) Grieks veldheer, wijsgeer en geschiedschrijver, ° omstr. 430 v.K., te Athene,was een leerling van Sokrates, voegde zich 401 bij de tocht der 10.000 Grieken, die de jonge Kuros ondernam om zijn broeder Artaxerxes, koning van Perzië, van de troon te stoten, en was zelf aanvoerder bij de terugtocht; streed 394 bij Koroneia tegen de Atheners, die hem hadden verbannen, maar dit vonnis later herriepen, ✝ omstr. 354 v. K. te Korinthe.
De tocht der 10.000 verhaalt hij in zijn Anabasis [Gr. optocht naar het hogere binnenland]. Dit zijn herinneringen van een kundig krijgsman, die eenvoudig en zonder eerzucht verhaalt wat hij heeft beleefd.
Voorts schreef hij Hellenika, een geschiedenis van Griekenland, Apomnemoneurnata (Gedenkwaardigheden van Sokrates), Kuroe Paideia (Cyropedie) een soort van plichtenleer voor een heerser, onder de vorm van de geschiedenis der opvoeding van Kuros de Oude.
