('kromwәl) lord, Engels staatsman , ° 1599, puritein, opperbevelhebber van het Parlementsleger, versloeg 1644 Prins Rupert bij Marstone Moore, met Fairfax 1645 Karel I bij Naseby; beheerste het Rompparlement dat Karel I 1649 deed onthoofden ; onderwierp 1649 de Ierse, 1650 bij Dunkar de Schotse koningsgezinden, 1651 bij Worcester, Karel, zoon van Karel I, die in Schotland tot koning was gekroond, joeg 1653 het Rompparlement uiteen en regeerde voortaan als Protektor [Lat. Beschermer] der Verenigde Republieken Engeland, Schotland en Ierland; voerde met geluk de 1ste Engelse Oorlog tegen de Republiek der Verenigde Nederlanden, ♰ 1658.
Als merkantilist bevorderde hij vooral nijverheid en handel. → staathuishoudkunde.
