Een menigte bestaat uit een grote groep mensen die zich om een specifieke reden op een openbare plek verzamelen, bijvoorbeeld tijdens een sportevenement, een protest, of een culturele bijeenkomst.
De stille meerderheid kijkt vaak ambivalent naar grote menigten. Enerzijds is er begrip voor de reden van de samenkomst, anderzijds groeit de bezorgdheid over mogelijke gewelddadigheid. Soms leiden menigten tot ongeregeldheden, zoals bij instortende tribunes, tot plunderingen of grootschalige vernielingen. Tot bijna revolutionaire situaties zoals de bestorming van het Capitool 2021. Dit versterkt het idee dat menigten onvermijdelijk in chaos eindigen.
Burgers die het gevoel hebben massaal bedreigd te worden rekenen op ‘crowd controle’ en politiebescherming. Gezagsuitoefening, zichtbare ordehandhaving en zo nodig de inzet van ME. Preventieve hechtenis wordt ondersteund als de rust maar terugkeert.
Meer is inmiddels bekend over de online dynamiek van groepsdenken. Over groepsidentiteit en de gedachte dat gewelddadigheid daar bijna automatisch uit voortkomt. Hetgeen ‘crowd control’ dus zou legitimeren. Maar domme horden, hersenloze bendes, criminele stommeriken, deplorabele barbaren, onvoorspelbare meutes, zij bestaan niet meer. Bovendien variëren menigten. Denk aan stilzwijgend protestbijeenkomsten, muziekevenementen, Occupy en plein-revoluties. Aan BLM, XR en geagiteerde Palestina-demonstranten, burgerlijk verzet of de duizenden aanhangers van een charismatische politicus.
Onder deelnemers is de zucht naar anarchistische geweldpleging zeldzaam. Belangrijker zijn de behoefte aan gemeenschapszin, sociale cohesie en solidariteitsacties. Binnen een menigte treden vaker eigen stewards op. Er ontstaat zelfregulering om kaping door provocateurs te voorkomen. Getrainde woordvoerders geven media uitleg over het waarom. Ook blijkt extreem asymmetrisch geweld van de politie contraproductief. Het politieoptreden evolueert naar de-escalatie, minder zichtbare ‘crowd control’ met politiehonden, meer op afstand met drones. Kortom, sinds de bestorming van de Bastille 1789 is het landschap waarbinnen menigten opereren structureel veranderd.
