Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 26-03-2025

Etiquette

betekenis & definitie

Etiquette omvat wellevende omgangsvormen, gedragsregels en goede manieren – de do's en don'ts die het sociale verkeer soepel laten verlopen.

Etiquette aan tafel lijkt simpel maar is uiterst gelaagd. Vaak is het een geritualiseerd spel van:

1. Vasthouden aan tafelmanieren: Bijvoorbeeld niet met volle mond praten.

2. Uitvergroting van het ritueel: Zoals een vaste tafelschikking.

3. Naar buiten gericht theater: "Kijk ons als gezelschap hier tafelen!"

4. Innerlijke, impliciete dimensie van zingeving: Samenzijn, gemeenschapsgevoel en familieband.

Beleefd groeten valt ook onder etiquette. Het symboolgebaar van correct groeten is axiomatisch, een feit dat zonder bewijs aan de ervaring wordt ontleend. Men legt zich neer bij de gedragsregels met een houding van 'zo hoort dat nu eenmaal'. De gedragscode bevestigt ‘de orde der dingen’ en gehoorzaamt aan een externe werkelijkheid. De afspraken over identiteit zorgen voor intersubjectiviteit en dus voor gemeenschapszin. Zonder veel woorden geeft de wellevende omgangsvorm antwoord op vragen als ‘waartoe zijn wij hier’ of 'wat betekenen anderen voor mij'. Denk hierbij aan de uitvergroting van subtiele verschillen in eet-, kleed- en spreekgewoonten en lichaamstaal onder jongeren.

De betekenis van etiquetteregels in een multiculturele samenleving is evident. Ze regelen behalve onderscheid ook groepsvorming en identiteit. Of het nu gaat om wel of niet opstaan, handen schudden of elkaar aankijken, etiquette helpt bij het navigeren door diverse culturele verwachtingen en draagt bij aan sociale cohesie.