HAASTRECHT, EEN AANzienlijk Dorp, ook bij den naam van Stede bekend, in de Krimpenerwaard. Volgens eenigen zou dit Dorp, als eene afzonderlijke Heerlijkheid, van ouds, haare eigen Heeren gehad hebben. De vrugtbaarheid van den omliggenden oord wierdt al in de vroegste tijden geroemd.
In de gemeene lasten van den Krimpenenwaard, staat Haastrecht voor vijftienhonderd Morgens Lands aangeschreeven. Van honderdvierendertig Huizen, welke, in den Jaare 1632, in dit Dorp stonden, is derzelver getal, zedert, tot tweehonderdzeventachtig aangegroeid, benevens ééne Steenbakkerij; waartoe de nabijheid van de rivier de Yssel eene voegzaame gelegenheid aan de hand geeft: waarom men meent, dat ’er voormaals meer Steenplaatzen zullen geweest zijn. Volgens het berigt van HAD. JUNIUS, OPGEMAakt uit de verhaalen van zijnen tijd, zou Haastrecht, weleer, nog volkrijker en eene Stad geweest zijn, binnen welke twee Kloosters stonden, en die met drie zwaare Kasteelen was versterkt. Verscheiden omstandigheden bekragtigen dit verhaal. Even buiten het Dorp ziet men eene hoogte, alwaar een der Kasteelen zou gestaan hebben. Van twee plaatzen heet, nog heden, de eene het Klooster, de andere de Doele. Een Brug, welke hier eertijds over den Yssel lag, doch naderhand, onder den naam van Haastrechtsche Brug, nader aan Gouda is verplaatst, heeft den naam gegeeven aan de Brugstraat, dien zij nog heden voert.Gelijk Haastrecht naar de wijze van eene Stad bestuurd wordt, dus heeft men ’er ook een Stadhuis, een fraai gebouw, voorzien van behoorlijke vertrekken voor de Regeeringe, en bewaarplaatzen van gevangenen. De Kerk is een Kruisgebouw, voorzien van een vierkanten Toren en diergelijken spits. In de geheele Krimpenerwaard heeft men, onder dit Dorp, de eenige Statie van Roomsgezinden; zij wordt bediend door eenen Priester, uit de Orde der Minderdbroeders. Behalven den Baljuw, die tevens het Schoutampt bekleedt, bestaat ’er de Regeering uit twee Burgemeesteren en zeven Schepenen. De laatstgemelden doen uitspraak zo wel in Lijfstraffelijke als Burgerlijke regtzaaken. De Hennipteelt en handel is eene voornaame bron van het bestaan der Ingezeetenen.
Van hier ook dat ’er Zeildoek gereed, en Looijerijen en Lijnbaanen worden gevonden. Zeer vermaard, door ’t gantsche Land, is, eindelijk, de Haastrechtsche Paerdemarkt, welke, jaarlijks, op den 11 Junij wordt gehouden.
