Ikonen Lexicon

Karin Braamhorst (2004)

Gepubliceerd op 01-03-2017

Standaardicoon

betekenis & definitie

Een standaardicoon is ook wel een ‘veldteken’. Tijdens veldslagen deed een standaardicoon dienst als oriëntatiepunt voor de troepen.

De kronieken van alle orthodoxe volkeren berichten over iconen die voor het leger werden uitgedragen. Bij voorkeur waren er Christus (vooral de ‘zonder mensenhanden geschilderde Christus’) en de Moeder Gods (met Immanuel in een clipeus) op afgebeeld. Oude iconen uit Novgorod laten zien hoe de ‘Moeder Gods van het Teken’ op de stadsmuur wordt rondgedragen en ten slotte voor het leger uit wordt gevoerd, waarbij de vijanden hun pijlen op haar afschieten. Deze schildering verduidelijkt de essentie van de icoon: de tegenwoordigstelling van een heilige persoon in benarde situaties. Dergelijke iconen waren meestal dubbelzijdig: de voorkant om de vijand af te schrikken, de achterkant om het eigen leger aan te vuren.

< >