Het woord ‘gymnastiek’ is afkomstig uit het Grieks en het zijn in de loop der eeuwen waarschijnlijk ook wel de Grieken geweest, die altijd de meeste waarde gehecht hebben aan lichamelijke oefening als middel om het lichaam te ontwikkelen en de gezondheid te bevorderen. Op de Griekse gymnasia streefde men behalve het scherpen van de geest ook de ontwikkeling van het lichaam na; Griekse beeldhouwers hebben ons talrijke beelden van atleten nagelaten, waaronder o.a. de beroemde ‘Discuswerper’.
De betekenis van de lichamelijke oefening, zoals die door de oude Grieken gepropageerd werd, ging in de volgende eeuwen geheel verloren. Pas in de 18e eeuw begon men langzamerhand weer te ontdekken hoe belangrijk een algemene methode van lichamelijke oefeningen kan zijn; niet alleen voor dansers, schermers en ruiters maar voor iedereen, die prijs stelt op een gezond lichaam.
De verschillende gymnastiekmethoden zijn heel vaak afgestemd op een bepaalde groep mensen. Atleten bijvoorbeeld voelen het meest voor oefeningen, die de spieren losmaken, de ademhaling bevorderen en speciaal gericht zijn op de beoefende sport. Datzelfde geldt voor voetballers, wielrijders, boksers, zwemmers, enz.
Voor niet-sportlieden bestaan verscheidene andere methoden. Hoe ze onderling ook verschillen: ze zijn allemaal gericht op een harmonische ontwikkeling van het lichaam en de geest. Dat laatste, de ontwikkeling van de geest, is vooral van betekenis geworden sinds de psychologie haar intrede heeft gedaan in de gymnastieksport. Op grond van psychologische overwegingen tracht een gymnastiekleraar namelijk een oefening te vinden, die het beste tegemoet komt aan de geestelijke behoeften van zijn pupil en daardoor niet alleen het lichaam maar ook de geest staalt. De tekeningen tonen enkele van de meest voorkomende lichamelijke oefeningen.