Omdat de Vlaamse weverij grote belangen had bij de Engelse wolproduktie kozen de graven van Vlaanderen op het einde van de 13e eeuw de zijde van Engeland en sloten met dit land een verdrag, dat tegen Frankrijk was gericht.
Voor Vlaanderen betekende dat oorlog. Het sterke Frankrijk kwam onmiddellijk in het geweer; Filips de Schone liep Vlaanderen onder de voet, nam de graaf en de voornaamste edelen gevangen en lijfde het veroverde gebied in bij Frankrijk.
De Vlamingen bleven echter verzet bieden en hun ontevredenheid vond haar hoogtepunt op 19 mei 1302, toen de burgerij van Brugge het Franse garnizoen van de stad uitmoordde. Frankrijk dacht op verpletterende wijze wraak te nemen en zond een sterk invasieleger van voornamelijk ruitervolk naar het noorden. De vele honderden edelen, die dit invasieleger aanvoerden, meenden een gemakkelijke tegenstander te hebben in het haastig bijeengetrommelde legertje van voetvolk, dat de Franse troepen bij Kortrijk in de weg trad. Op 11 juli begon de verschrikkelijke botsing, die sindsdien in de geschiedenis bekend staat als de ‘Guldensporenslag’
(naar de gouden sporen, die de Franse edelen droegen). Tot ontzetting van de Franse aan voerders bleek hun sterke leger echter niet opgewassen tegen de Vlaamse burgers, die de zwaar geharnaste vijand tegemoet traden met bijlen, messen, steek- en slagwerktuigen van velerlei aard en vooral met de beruchte
‘ goedendags’ : knotsen, waarvan het uiteinde voorzien was van vlijmscherpe pennen. Het Franse leger werd volkomen in de pan gehakt; voornamelijk omdat de Franse ruiters in hun harnassen te log en te onbeweeglijk waren om zich te verweren tegen het tussen de paardepoten doorglippende voetvolk van de tegenstander.
De Vlaamse overwinning leidde tot de vrede van 1305, die voor de Fransen echter gunstig uitviel omdat de graaf van Vlaanderen en de voornaamste Vlaamse edelen nog steeds in Franse gevangenschap verkeerden. Vlaande ren bleef daarom ook na de overwinning in de Guldensporenslag nog sterk onder Franse invloed staan.
De Vlaamse schrijver Hendrik Conscience heeft de Guldensporenslag en de gebeurtenissen, die er aan vooraf gingen, op meesterlijke en boeiende wijze beschreven in ‘De Leeuw van Vlaanderen’.