Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

D. jos. mascarenhas van aveiro

betekenis & definitie

(hertog), portugeesch edelman, was zeer magtig gedurende de regering van Johan V. Toen hij bij de troonsbeklimming van Jozef I door den invloed van Pombal in ongenade viel,smeedde hij eene zamenzwering tegen dien vorst, en in den nacht van 3 op 4 Sept. 1758 werd er op den koning geschoten en deze ligt gekwetst.

Eene opzettelijk daartoe ingestelde regtbank verklaarde, dat de hertog van A., benevens de markies van Tavora en eenige andere (meerendeels aan hen verwante) personen schuldig waren aan dengepleegden aanslag, en dat ze daartoe waren aangezet door de Jezuiten. Verscheidene zaamgezworenen ondergingen 13 Jan. 1759 de doodstraf (waaronder allereerst de hertog van A., die levend verbrand werd); hunne goederen werden verbeurdverklaard,en hunne vrouwen in kloosters gestoken; de Jezuiten werden uit het land verdreven. Volgens het grondige onderzoek van Olfers ("Over den moordaanslag tegen koning Jozef van Portugal", Berlijn 1839), werd het proces zeer onregelmatiggevoerd.en waren de meeste veroordeelden — zoo niet misschien alle — waarschijnlijk onschuldig. Inderdaad was dan ook 23 Mei 1781 het vroegere vonnis reeds ingetrokken ten aanzien van 6 personen, en hunne rehabilitatie bevolen, die echter nimmer heeft plaats gehad, hebbende één afstammeling van de gevallene slagtoffers zich laten tevreden stellen met een jaargeld.

< >